‘O que arde’, de Oliver Laxe
O que arde é un filme lento, con planos fixos mantidos durante moito máis tempo do habitual, silencios inusualmente longos e unha historia que parece non avanzar. Odio ese tipo de filmes. E, aínda así, saín do cinema absolutamente namorado.
Pero mellor volvo empezar.
O que arde non é un filme lento, leva o ritmo dunha vida xa case perdida, a da montaña lucense; non é que os seus planos fixos se manteñan moito tempo, é que cada plano é un cadro que hai que observar e absorber; non importa que os silencios sexan inusualmente longos, porque son os que constrúen a historia; e non pasa nada porque a historia non avance na narración, porque a historia sucede dentro das personaxes. ¿Como non ía saír do cinema completamente namorado?
Vida de lume e cinza
O filme conta a historia de Amador, un pirómano que sae do cárcere e volta a casa da súa nai, Benedicta, nunha aldea da serra de Os Ancares, e da súa nova vida alí, que non é máis ca un retomar a vida no punto no que a deixou antes de entrar na cadea. Esto, que parece suficiente para soster a película non é máis ca unha excusa para falar da soidade e o illamento da montaña; da fraxilidade de todo o entorno, tanto natural coma humano; da precariedade das brigadas antiincendios… envolvéndoo todo nunha poesía visual que xustifica por si soa toda a metraxe. Valgan coma exemplo os primeiros minutos, nos que Oliver Laxe e Mauro Herce (director de fotografía) convirten a tarea de crear un cortalumes nun ballet cargado de suspense que fai que O que arde nos leve a un clímax estético do que case non nos baixará ata os créditos finais.
A película constrúese fundamentalmente en torno ó silencio das personaxes. Amador e Benedicta apenas falan. Nin entre eles nin cos demáis. As interaccións de Amador con todo o que lle rodea acrecentan a súa aura de ser solitario. Unha soidade en parte voluntaria e en parte imposta. Como cando nun enterro alguén lle pregunta entre risas e dende a distancia ¿tes lume?; a única reacción de Amador é encollerse e mirarse os pes. Amador sempre está só, evita a compañía por saberse evitado; rexéitaa por saberse rexeitado.
Así que, repito, ¿como non ía saír do cinema completamente namorado?
Máis entradas sobre cultura e cinema.
Tamén podes ler esta entrada en castelán: ‘O que arde’, de Oliver Laxe.
